İçindekiler Tablosu
Diş Çekimi Sonrası İltihaplanma (Alveolit) Nedir? | DentLeon. 1
Diş Çekimi Sonrası İltihaplanma (Alveolit) Nedir?. 1
Kuru Soket (Dry Socket) ile Alveolit Farkı Nedir?.. 1
Alveolit Neden Olur, Ne Zaman Ortaya Çıkar?. 1
Diş Alveolit Belirtileri Nelerdir?. 2
Alveolit Tedavisi Nasıl Yapılır?. 2
Alveolit (Diş Çekimi Sonrası İltihaplanma) Nasıl Önlenir?. 3
Alveolit Kendiliğinden Geçer mi?.. 3
Alveolit Tedavi Edilmezse Ne Olur?.. 3
Diş Çekimi Sonrası İltihaplanma (Alveolit) Nedir?
Diş çekimi sonrası iltihaplanma, tıbbi adıyla alveolit, çekim bölgesinde oluşması beklenen kan pıhtısının oluşmaması veya erken dönemde yerinden çıkması sonucu meydana gelir. Normal bir iyileşme sürecinde, çekilen dişin bulunduğu boşlukta bir kan pıhtısı oluşur. Bu pıhtı, yaranın iyileşmesini sağlayan doğal bir “koruyucu örtü” gibidir. Ancak bu pıhtı kaybolursa, kemik dokusu ve sinir uçları açıkta kalır, bu da şiddetli ağrıya, kötü ağız kokusuna ve enfeksiyona yol açabilir.
Alveolit genellikle diş çekiminden 2-4 gün sonra ortaya çıkar ve ağrının giderek artmasıyla kendini gösterir. Ağrı, genellikle çene kemiğine doğru yayılır ve sıradan bir ağrı kesici ile kolay kolay geçmez. Alt çenedeki 20 yaş dişlerinin çekimi sonrası alveolit gelişme riski, diğer dişlere göre çok daha yüksektir. Ayrıca zor çekimler, sigara kullanımı, kötü ağız hijyeni ve hormonal değişiklikler (örneğin doğum kontrol hapı kullanımı) alveolit riskini artıran faktörler arasındadır.
Kuru Soket (Dry Socket) ile Alveolit Farkı Nedir?
Kuru soket, tıbbi adıyla fibrinolitik alveolit, alveolitin en yaygın formudur. Normal şartlarda diş çekimi sonrasında oluşan boşlukta bir kan pıhtısı oluşur ve bu pıhtı, iyileşme sürecinin sağlıklı ilerlemesi için kritik öneme sahiptir. Ancak bazı durumlarda bu kan pıhtısı ya hiç oluşmaz ya da erken dönemde yerinden oynar veya erir. Bunun sonucunda kemik dokusu ve sinir uçları açıkta kalır. Bu durum hem enfeksiyona zemin hazırlar hem de şiddetli, zonklayıcı bir ağrıya yol açar.
Kuru sokette genellikle iltihaplı bir akıntı ya da şişlik görülmez; ağrı en belirgin semptomdur ve genellikle çekimden sonraki 2-3. gün civarında başlar.
Alveolit terimi ise daha geniş kapsamlıdır ve enfeksiyonla seyreden iltihaplanmaları da kapsar. Yani tüm kuru soketler alveolittir ama her alveolit kuru soket olmayabilir.
Alveolit Neden Olur, Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Alveolitin gelişiminde pek çok faktör rol oynayabilir. Bunların başlıcaları şunlardır:
- Sigara kullanımı: Sigara içerisindeki kimyasallar kan dolaşımını olumsuz etkiler, iyileşmeyi geciktirir ve kan pıhtısının yerinde kalmasını zorlaştırır. Ayrıca çekim sonrası yapılan ilk sigara çekim hareketi, pıhtının yerinden oynamasına neden olabilir.
- Zayıf ağız hijyeni: Ağızda biriken bakteriler, pıhtının çözülmesine ve enfeksiyonun gelişmesine neden olabilir.
- Ağzı aşırı çalkalamak veya pipetle içmek: Oluşan negatif basınç, pıhtının yerinden çıkmasına yol açabilir.
- Travmatik diş çekimi: Dişin zor çıkması, çevre dokularda fazla travma oluşması, alveolit riskini artırır.
- Hormonal nedenler: Kadınlarda adet döngüsü dönemlerinde hormon düzeylerinin değişmesi, pıhtının stabil kalmasını zorlaştırabilir.
- Geçmişte yaşanmış kuru soket öyküsü: Daha önce kuru soket yaşamış kişilerde tekrar yaşanma riski artar.
Alveolit genellikle diş çekiminden 2 ila 4 gün sonra ortaya çıkar. İlk günlerde normal seyreden iyileşme süreci, birkaç gün sonra aniden şiddetli ağrı ile sekteye uğrayabilir. Bu ağrı çoğu zaman ağrı kesicilere dirençlidir ve kulağa, çeneye ya da baş bölgesine yayılabilir.
Diş Alveolit Belirtileri Nelerdir?
- Çekim yerinde yoğun ve zonklayıcı ağrı
- Ağrının kulağa, göze veya çeneye yayılması
- Ağızda kötü tat ve kötü nefes kokusu
- Boş diş yuvasının açık ve kuru görünmesi (kan pıhtısının olmaması)
Diş çekimi sonrası iltihap oluşmaması için, pıhtının korunması hayati öneme sahiptir. Bu nedenle ilk 24 saat boyunca tükürmekten, ağız çalkalamaktan, sıcak yiyecek ve içecek tüketmekten ve sigara içmekten kaçınılmalıdır.
Alveolit geliştiğinde, mutlaka bir diş hekimine başvurulmalıdır. Hekim, çekim bölgesini temizleyip uygun bir pansuman yaparak ağrıyı hafifletebilir. Bazı durumlarda antibiyotik tedavisi de gerekli olabilir.
Alveolit Tedavisi Nasıl Yapılır?
Alveolit tedavisinde amaç, hem ağrıyı hafifletmek hem de enfeksiyon riskini en aza indirerek iyileşme sürecini desteklemektir. Bu durum genellikle diş hekimi müdahalesi gerektirir ve aşağıdaki adımlarla tedavi edilir:
- Yaranın Temizlenmesi:
Diş hekimi öncelikle çekim boşluğunu muayene eder ve bölgedeki nekrotik (ölü) dokuları, yemek artıkları ya da enfekte olmuş pıhtı kalıntılarını dikkatle temizler. Bu temizlik işlemi, hem ağrının azalmasına hem de iyileşmenin başlamasına katkı sağlar. - Antiseptik Yıkama:
Çekim boşluğu steril bir solüsyon (örneğin klorheksidin veya serum fizyolojik) ile yıkanarak dezenfekte edilir. Bu işlem, bakterilerin temizlenmesine ve enfeksiyonun yayılmasının önlenmesine yardımcı olur. - Medikal Pansuman (İlaçlı Tampon):
Temizlenen boşluk, ağrı kesici ve antiseptik madde içeren özel bir pansumanla doldurulur. Bu pansuman genellikle 24-48 saatte bir değiştirilir ve hasta rahatlayana kadar işlem tekrarlanabilir. - Ağrı Kesici ve Antibiyotikler:
Şiddetli ağrı yaşayan hastalara oral ağrı kesiciler (parasetamol, ibuprofen vb.) reçete edilir. Enfeksiyonun yayılma riski varsa veya sistemik belirtiler varsa (ateş, şişlik, lenf bezi büyümesi gibi), doktor antibiyotik de önerebilir. - Ekstra Önlemler ve Takip:
Hasta, ağız hijyenine özen göstermesi konusunda bilgilendirilir. Aşırı ağız çalkalamaktan, sigara içmekten ve sert yiyeceklerden kaçınılması önerilir. İyileşme süreci birkaç gün içinde başlar, ancak bazı durumlarda daha uzun sürebilir. Gerekirse hekim kontrollerle süreci takip eder. - İleri Düzey Müdahale (Nadir Durumlar):
Eğer boşluk düzgün şekilde iyileşmezse, çevre dokularda kemik kaybı veya ciddi enfeksiyon oluşursa, ileri cerrahi müdahale veya uzun vadede implant tedavisi gibi seçenekler de değerlendirilebilir.
Alveolit (Diş Çekimi Sonrası İltihaplanma) Nasıl Önlenir?
Diş çekimi sonrası enfeksiyonu önlemek için ağız hijyenine dikkat etmek, verilen ilaçları düzenli kullanmak, sigara içmemek ve hekimin önerilerine uymak çok önemlidir. Ayrıca çekim sonrası erken dönemde tükürmekten kaçınılmalı, pipetle içecek tüketilmemelidir. Eğer sorun devam ederse diş eti tedavisi ihtiyacı olabilir.
Alveolit Kendiliğinden Geçer mi?
Bazı hafif vakalar kendiliğinden iyileşebilir, ancak genellikle tedavi gerektirir. Ağrının şiddeti nedeniyle hastalar genellikle hekim müdahalesine ihtiyaç duyar.
Alveolit Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen alveolit enfeksiyonun yayılmasına ve kronikleşmesine neden olabilir. Ağrı uzun süre devam eder ve yaşam kalitesini düşürür.
Alveolit Kaç Gün Sürer?
Doğru tedaviyle birlikte alveolit genellikle 7-10 gün içinde iyileşir. Ancak enfeksiyonun şiddetine göre bu süre uzayabilir.