Metal Diş Teli

Dent Leon’da, en yüksek teknolojili diş implant ile yapılan tedaviler sayesinde doğal bir gülümsemeye kavuşabilirsiniz. Güvenli, konforlu ve uzun ömürlü çözümler için doğru adrestesiniz.

Neler Yapıyoruz?

Dent Leon Ağız ve Diş Sağlığı Poliklinikleri, İzmir’de 6 şubesiyle; İmplant tedavisi, Ortodonti, Diş Estetiği ve tüm diş tedavilerini, alanında güncel ve güvenilir yöntemlerle, gelişmiş teknolojiler ve konforlu koşullarla hastalarına sunar.

Son güncelleme: 28/12/2025
Editör: Dr. Dt. Adem Baran Ağırbaş

Metal Diş Teli

Diş dizilimi bozuklukları, çapraşıklık, aralıklar, çıkık dişler ve ısırma problemleri, hem estetik kaygılar hem de fonksiyonel zorluklar yaratmaktadır. Düzgün olmayan diş dizilimi, temizlik güçlüğü nedeniyle çürük ve diş eti hastalıkları riskini artırmakta, çene eklemi problemlerine yol açabilmekte ve konuşma bozukluklarına neden olabilmektedir. Ayrıca, diş görünümünden memnun olmamak, bireylerin özgüvenini olumsuz etkilemektedir.

Metal diş teli (braket), ortodontik tedavinin en klasik, en yaygın yöntemidir. Onlarca yıldır başarıyla uygulanan bu teknik, halen temel standart olarak kabul edilmektedir. Özellikle karmaşık vakalarda, ağır çapraşıklıklarda ve belirli yaş gruplarında ilk tercih olmaktadır. Teknolojik gelişmelerle birlikte, metal braketler daha küçük, daha konforlu ve daha estetik hale gelmiştir.

Dentleon Diş Kliniği olarak İzmir genelinde 6 şubemizde, diş dizilimi problemleri olan hastalara metal diş teli tedavisi seçenekleri sunmaktayız. Bu makalede, metal diş teli tedavisi, uygulama süreci, avantajları ve bilinmesi gereken önemli detaylar hakkında kapsamlı bilgilendirme yapılacaktır.

Metal Diş Teli Nedir?

Metal diş teli, paslanmaz çelik veya titanyum alaşımlı braketlerin (küçük metal parçalar) her dişe yapıştırılması ve bu braketlerden geçirilen ortodontik tellerle dişlerin istenilen pozisyonlara hareket ettirilmesi prensibine dayanan bir ortodontik tedavi yöntemidir.

Sistemin temel bileşenleri:

Braketler (Brackets): Her dişin yüzeyine özel yapıştırıcılarla (bonding) sabitlenen küçük metal parçalardır. Paslanmaz çelik veya titanyum alaşımından üretilmektedir. Modern braketler 3-4 mm boyutunda olup, daha önceki nesillere göre %30-40 daha küçüktür. Her dişin anatomisine uygun özel açılarda tasarlanmış braketler kullanılmaktadır.

Ortodontik Teller (Arch Wires): Braketlerin içindeki kanallardan geçirilen teller, tedavinin motor gücüdür. Nikel-titanyum (NiTi) veya paslanmaz çelik alaşımlardan üretilmektedir. Farklı kalınlık ve esneklikteki teller, tedavinin aşamalarına göre değiştirilmektedir. İlk aşamada ince ve esnek teller, son aşamada kalın ve sert teller kullanılmaktadır.

Lastikler (Ligatures/Elastics): Telleri braketlere sabitleyen küçük lastik halkalar veya metal ligatürlerdir. Renksiz, gri veya renkli seçenekler mevcuttur. Self-ligating (kendi kendine kilitlenebilen) braketlerde lastik gerekmemektedir.

Bantlar (Bands): Özellikle azı dişlerine (molar) yerleştirilen metal halkalar, braketlerden daha güçlü tutunma sağlar.

Yardımcı Apareyler: Tedaviye göre ek mekanikler kullanılabilir:

  • Spiral yaylar: Dişler arası boşluk açmak veya kapatmak için
  • Power chains: Aralıkları kapatmak için birbirine bağlı lastik zincirler
  • Headgear: Çene büyümesini kontrol etmek için (genellikle gece kullanımı)
  • Elastikler (Inter-maxillary): Üst-alt çene arası dikey lastikler, ısırma düzeltmek için

Metal diş teli çalışma prensibi, kontrollü kuvvet uygulamasına dayanmaktadır. Teller braketlere yerleştirildiğinde, dişleri ideal pozisyonlara hareket ettirmek için sürekli hafif basınç uygular. Bu basınç, diş kökü çevresindeki kemik dokusunda yeniden şekillenmeye (remodeling) neden olur. Basınç uygulanan tarafta kemik erir (rezorpsiyon), karşı tarafta yeni kemik oluşur (aposizyon). Bu biyolojik süreç sayesinde dişler kemik içinde hareket eder.

Tedavi süresi, genellikle 12-36 ay arasında değişmektedir. Basit vakalarda 12-18 ay, orta karmaşıklıkta 18-24 ay, ağır vakalarda 24-36 ay veya daha fazla sürebilmektedir.

Özellik Metal Diş Teli (Braket) Şeffaf Plak (Invisalign)
Görünürlük i Görünür, metalik Neredeyse görünmez
Çıkarılabilirlik i Sabit, çıkarılamaz Çıkarılabilir
Tedavi Etkinliği Tüm vakalarda i Çok ileri olmayan vakalarda iyi
Karmaşık Vakalar Uygun i Sınırlı
Tedavi Süresi 12-24 ay i 18-36 ay
Hasta Uyumu Gerekliliği Sabit, uyum gerektirmez i Günde 22 saat takılmalı
Hijyen Kolaylığı i Özel temizlik gerekir Normal diş fırçalama
Maliyet Daha ekonomik i Daha yüksek
Yeme İçme Kısıtlaması i Sert/yapışkan gıdalardan kaçınma Yok, plak çıkarılır
Ergen Uygunluğu Çok uygun, uyum sorunu yok i Disiplin gerektirir

Bu karşılaştırma genel bilgilendirme amaçlıdır. Her hastanın bireysel durumu farklılık göstermektedir ve tedavi seçimi, detaylı muayene sonrasında ortodonti uzmanı tarafından önerilmektedir.

Metal Diş Teli Tedavisinin Avantajları

Yüksek Tedavi Etkinliği: Tüm ortodontik problemlerde etkilidir, en karmaşık vakalarda bile başarılı sonuç verir.

Öngörülebilir Sonuçlar: Onlarca yıllık klinik deneyim ve kanıtlanmış başarı oranıyla (%95-98) güvenilir tedavidir.

Hasta Uyumu Gerektirmez: Sabit sistem olduğundan, hastanın unutması veya çıkarmaması riski yoktur, özellikle çocuk ve ergenlerde idealdir.

Ekonomik Avantaj: Şeffaf plak ve seramik braketlere göre %30-50 daha ekonomiktir, bütçe dostu seçenektir.

Daha Kısa Tedavi Süresi: Güçlü kuvvet uygulama kapasitesi sayesinde genellikle diğer yöntemlerden daha hızlı sonuç verir.

Rotasyon Kontrolü: Dişlerin kendi ekseni etrafında dönme hareketlerinde çok etkilidir, şeffaf plaklardan üstündür.

Dikey Kontrol: Diş çıkartma (ekstraksiyon) ve intrüzyon (dikey hareket) hareketlerinde mükemmel kontrol sağlar.

Dayanıklılık: Metal braketler kırılmaz, çatlamaz, renk değiştirmez, seramik braketlerden daha sağlamdır.

Kolay Onarım: Braket kopması durumunda aynı gün onarım yapılabilir, tedavi aksamaz.

Ergen Dostu: Renkli lastiklerle kişiselleştirilebilir, gençler için eğlenceli olabilir.

Metal Diş Teli İçin Uygun Hastalar

Diş Dizilimi Bozuklukları: Çapraşık dişler, rotasyonlu dişler, aralıklı dişler, çıkık dişler olan bireyler

Çene İlişki Problemleri: Aşırı kapanış (deep bite), açık kapanış (open bite), çapraz kapanış (crossbite), alt çene ileri (Class III) durumları

Karmaşık Ortodontik Vakalar: Ciddi çapraşıklık, diş çekimi gerektiren vakalar, cerrahi ortodonti kombinasyonları

Çocuk ve Ergenler: 11-18 yaş arası hastalar için ilk tercih, süt dişleri düştükten sonra uygulanabilir

Ekonomik Çözüm Arayanlar: Bütçe kısıtlılığı olan, en uygun maliyetli ortodonti isteyen hastalar

Hızlı Sonuç İsteyenler: Tedavinin en kısa sürede tamamlanmasını tercih eden bireyler

Disiplin Problemi Olanlar: Şeffaf plak gibi çıkarılabilir aparey takma disiplini olmayan hastalar

Yetişkinler: Estetik kaygısı olmayan veya metal görünümü kabul eden yetişkin hastalar

İyi Ağız Hijyeni Sağlayabilecekler: Braket çevresini düzenli temizleyebilecek, fırçalama disiplini olan bireyler

Spor Yapanlar: Koruyucu ağız muhafızası kullanarak sporlarına devam edebilecek aktif bireyler

Metal Diş Teli Tedavi Adımları

İlk Ortodontik Muayene ve Kayıtlar

Tedavi süreci, kapsamlı ortodontik değerlendirme ile başlar. Bu aşamada:

  • Ağız içi detaylı muayene: Diş dizilimi, ısırma ilişkisi, çene yapısı
  • Yüz analizi: Profil değerlendirmesi, yüz simetrisi, dudak pozisyonu
  • Fonksiyonel değerlendirme: Çene eklemi (TME) muayenesi, kas palpasyonu
  • Hasta beklentileri ve şikayetleri dinlenir

Ortodontik Kayıtlar:

  • Panoramik röntgen: Tüm dişler, kökler, çene kemikleri görüntülenir
  • Lateral sefalometrik röntgen: Yandan çene ilişkisi analizi
  • Ağız içi fotoğraflar: 5-8 farklı açıdan detaylı fotoğraflar
  • Ağız içi-dışı dijital tarama veya aljinat ölçü

Tanı ve Tedavi Planlaması

Ortodonti uzmanı, toplanan verileri analiz ederek tedavi planı oluşturur:

  • Sefalometrik Analiz: Lateral röntgen üzerinde açısal ve doğrusal ölçümler
  • Model Analizi: Diş boyutları, ark uzunluğu, boşluk analizi
  • Diş Çekimi Kararı: Ciddi çapraşıklıkta küçük azı dişleri (premolar) çekimi gerekebilir
  • Tedavi Süresi Tahmini: Vaka karmaşıklığına göre 12-36 ay arası

Hastaya tedavi planı, süresi, beklentiler ve maliyetler detaylı anlatılır.

Ön Hazırlık İşlemleri

Braket takılmadan önce ağız sağlığı optimize edilir:

  • Çürük dolgu ve kök kanal tedavileri tamamlanır
  • Diş eti hastalıkları (gingivitis, periodontitis) tedavi edilir
  • Diş taşları temizlenir (scaling)
  • Gerekiyorsa diş çekimleri yapılır
  • Diş minesine flor uygulaması yapılabilir

Braket Takma Seansı (Bonding)

Yaklaşık 1.5-2 saat süren işlemde:

Diş Yüzeyi Hazırlığı: Dişler pomza ile temizlenir, kurutulur, asit jel (etching) ile mine pürüzlendirilir (30-60 saniye), yıkanıp kurutulur.

Braket Yapıştırma: Her braket, özel yapıştırıcı (bonding adhesive) ile dişin ideal noktasına yerleştirilir, UV ışık ile sertleştirilir (her diş için 10-20 saniye).

Bantlar: Azı dişlerine metal bantlar çimento ile yapıştırılır.

Tel Yerleştirme: İlk haftalarda ince ve esnek NiTi tel (0.012-0.014 inç) braketlere geçirilir, lastiklerle sabitlenir.

Talimatlar: Hasta yeme-içme kısıtlamaları, hijyen teknikleri, acil durumlar hakkında bilgilendirilir.

Ayarlama Seansları (Aktivasyon)

Her 4-8 haftada bir kontrol randevuları:

  • Tedavi ilerlemesi değerlendirilir
  • Teller kalın ve sert olanlara değiştirilir (progresyon: 0.012 → 0.014 → 0.016 → 0.018 → 0.020 inç)
  • Lastikler yenilenir, renkler değiştirilebilir
  • Yardımcı mekanikler (spiral, power chain, elastik) eklenir
  • Ağız hijyeni kontrol edilir
  • Şikayetler dinlenir

Her seans 20-45 dakika sürer.

Finalizasyon Aşaması

Tedavinin son 2-3 ayında:

  • Kalın çelik tel ile (0.018×0.025 veya 0.019×0.025 inç) final detaylar ayarlanır
  • Diş kontaktları sıkılaştırılır
  • Köklerin paralelliği kontrol edilir (röntgenlerle)
  • Oklüzal ayarlamalar (kapanış ince ayarları) yapılır

Braket Sökme ve Retainer Takma

Tedavi tamamlandığında:

  • Braketler özel pens ile sökülür (ağrısız)
  • Diş yüzeyindeki yapıştırıcı kalıntıları temizlenir
  • Dişler cilalanır ve flor uygulanır
  • Retainer (Pekiştirme Apareyi) Takılır:
    • Sabit tel retainer: Alt ön dişlere diş arkasından yapıştırılan ince tel
    • Hareketli plak retainer: Gece takılan şeffaf veya Hawley retainer

Retainer kullanımı kritiktir, dişlerin eski pozisyonlarına dönmesini (relaps) önler.

Metal Diş Teli Sonrası Bakım

Metal tel tedavisi sırasında ve sonrasında hijyen kritiktir. Braket çevreleri yumuşak fırça ile günde 3 kez (her yemek sonrası) nazikçe fırçalanmalı, ortodontik diş ipi veya arayüz fırçası ile tel altları temizlenmelidir. Sert yiyecekler (elma, havuç, fındık), yapışkan gıdalar (sakız, karamela, çikolata), gazlı içecekler ve asitli içecekler sınırlandırılmalıdır. Braket kopması durumunda ortodonti uzmanına hemen başvurulmalıdır. Tedavi süresi 12-36 ay arasında değişir ve düzenli aylık kontroller şarttır. Braket sökümü sonrası retainer kullanımı yaşam boyu önerilmektedir: ilk yıl gece-gündüz, sonraki yıllarda sadece gece. Uygun kullanım ve düzenli kontrol ile metal tel tedavisi %95-98 başarı oranına sahiptir ve kalıcı sonuçlar sağlar.

Metal diş teli tedavisi, ortodontide altın standart olarak kabul edilen, tüm yaş gruplarında ve tüm vaka karmaşıklıklarında etkili, ekonomik ve güvenilir bir tedavi yöntemidir. Teknolojik gelişmelerle birlikte daha konforlu ve estetik hale gelen metal braketler, özellikle ergen hastalar ve karmaşık ortodontik problemler için ilk tercih olmaya devam etmektedir. Dentleon Diş Kliniği olarak, deneyimli ortodonti uzmanlarımız ve modern altyapımızla metal diş teli tedavisi sunmaktayız. Diş dizilimi problemleriniz için en uygun tedavi planını oluşturmak üzere şubelerimizden randevu alabilirsiniz.

Merak Edilenler

Braket takılması ağrısızdır. Ancak ilk 3-7 gün dişlerde hassasiyet ve hafif ağrı hissedilir, bu normal bir adaptasyon sürecidir. Ağrı kesici (ibuprofen, parasetamol) ile kontrol edilebilir. Her ayarlama seansından sonra 1-3 gün hafif rahatsızlık olabilir ancak zamanla vücut alışır ve ağrı azalır. Yumuşak besinler tercih edilmelidir ilk günlerde.

Vaka karmaşıklığına bağlı olarak 12-36 ay arasında değişir. Hafif çapraşıklıklar 12-18 ay, orta düzey problemler 18-24 ay, ağır vakalar ve çene cerrahisi kombinasyonları 24-36 ay veya daha uzun sürebilir. Hasta uyumu (hijyen, elastik kullanımı, randevulara gelme) tedavi süresini önemli ölçüde etkiler. İyi uyum tedaviyi 3-6 ay kısaltabilir.

Sert yiyecekler (elma-havuç gibi sert meyve-sebzeler, fındık, ceviz, buz, kemikli et), yapışkan gıdalar (sakız, karamela, lokum, taffy), çok sert ekmek kabuğu, çikolata (yumuşak olanlar az miktarda tüketilebilir).

Kopma oranı %5-10 civarındadır ve genellikle sert yiyecek yeme veya travma nedeniyle olur. Braket koptuğunda hemen ortodonti uzmanınızı arayın ve randevu alın. Kopan braket rahatsızlık yaratıyorsa ortodontik mum ile kapatabilirsiniz. Genellikle aynı gün veya birkaç gün içinde yeniden yapıştırılır. Sık kopma tedaviyi uzatır, bu nedenle diyete dikkat edilmelidir.

İlk 1-2 hafta hafif konuşma bozukluğu (özellikle “s” ve “t” sesleri) yaşanabilir ancak dil hızla adapte olur. Çoğu hasta 2 hafta içinde normal konuşmaya döner. Lingual (diş arkasından) braketlerden farklı olarak, dış yüzeydeki metal braketler konuşmayı minimal etkiler. Okuma alıştırmaları adaptasyonu hızlandırır.

Evet yapabilirsiniz, ancak koruyucu ağız muhafızası (mouthguard) kullanmanız şiddetle önerilir. Özellikle kontakt sporlar (basketbol, futbol, boks) sırasında travma riski yüksektir. Ortodonti uzmanınız size özel muhafız yapabilir. Yüzme, koşu, tenis gibi kontakt olmayan sporlarda muhafız gerekmez. Travma durumunda hemen kontrole gelin.

Doğru uygulandığında ve iyi hijyen sağlandığında hayır. Ancak yetersiz diş fırçalama durumunda braket çevresinde beyaz lekeler (demineralizasyon) oluşabilir, bu erken çürük belirtisidir. Bu nedenle günde 3 kez titiz fırçalama, flor içeren diş macunu kullanımı ve aylık profesyonel temizlik şarttır. Braket sökümü sonrası bu lekeler genellikle düzelir ancak ciddi vakalarda kalıcı olabilir.

Tedavi sırasında geçiş mümkündür ancak ek maliyet gerektirir.

Retainer kullanılmazsa %10-30 olasılıkla kısmen geri dönüş (relaps) olur. Bu nedenle retainer kullanımı kritiktir. İlk 6-12 ay gece-gündüz, sonrasında sadece gece kullanımı önerilir. İdeal olan, yaşam boyu gece retainer kullanımıdır. Sabit tel retainer (alt ön dişlerde) kalıcı olarak kalabilir. Retainer disiplini, tedavi başarısının devamını garantiler.

Hamilelik sırasında aktif ortodontik tedaviye başlamak genellikle önerilmez çünkü röntgen gerektirir ve hormonal değişiklikler diş eti hassasiyetini artırır. Ancak hamilelik öncesi başlanan tedavi devam ettirilebilir, sadece röntgen çekilmez. Gebelik gingivitisi nedeniyle diş eti şişebilir, ekstra hijyen gerekir. İdeal olan, tedaviye hamilelik sonrası başlamaktır. Mevcut tedaviniz varsa ortodonti uzmanınızla görüşün.

Facebook
WhatsApp
Email